Ym mis Chwefror 2025, cytunwyd ar drefniant partneriaeth newydd i rannu a chryfhau cyfrifoldebau arweinyddiaeth rhwng Ysgol Gyfun Gymraeg Glantaf ac Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Edern.   

O fis Medi, bydd yr ysgol yn dechrau ar bennod newydd yn ei hanes, lle bydd y ddwy ysgol yn cydweithio am gyfnod o ddwy flynedd, gan gynnig ystod eang o fanteision gan gynnwys arweinyddiaeth strategol, strwythurau llywodraethu a rheoli i ganolbwyntio ar addysgu, dysgu a chodi safonau, rhannu adnoddau, a dysgu a phrofiadau cymdeithasol ehangach i ddisgyblion.   

Bydd Mr Matthew Evans, Pennaeth presennol Ysgol Gyfun Gymraeg Glantaf, sydd â dros 15 mlynedd o brofiad arweinyddiaeth yn y Sector Cyfrwng Cymraeg yn ne Cymru, yn camu i rôl arwain newydd gyda chyfrifoldeb arweinyddiaeth strategol ar gyfer Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Edern ac Ysgol Gyfun Gymraeg Glantaf. "Rwy'n falch iawn o weithio ar draws y ddwy ysgol yn ystod y blynyddoedd nesaf, mewn rôl a gefnogir yn llawn gan yr Awdurdod Lleol, i adeiladu gallu arwain o fewn yr ysgolion er budd plant a phobl ifanc. Mae ysgolion yn ffynnu wrth weithio ochr yn ochr â'i gilydd, gweithio a dysgu oddi wrth ei gilydd, o fewn adrannau neu ar lefel arweinyddiaeth", meddai Mr Evans.   

Dywedodd: "Rwy'n edrych ymlaen at gryfhau gwaith rhagorol Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Edern ymhellach o fewn eu clwstwr cynradd, gan feithrin cysylltiadau cymunedol a sicrhau bod pob disgybl yn gallu ffynnu yn ein hamgylcheddau cyfrwng Cymraeg. Rwy'n edrych ymlaen at y cyfle y mae'r bartneriaeth hon yn ei gynnig i adeiladu ymhellach ar addysg cyfrwng Cymraeg o safon ledled y ddinas, a'i chryfhau."      

Yn ogystal â Mr Evans yn arwain yr ysgol ar lefel weithredol, mae Mr Denis Pugh wedi ei benodi i rôl newydd fel Pennaeth Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Edern, gyda chefnogaeth Mrs Ceri Anwen James, a fydd yn parhau fel Dirprwy Bennaeth.  

Er bod y ddwy ysgol yn parhau i fod yn sefydliadau ar wahân ac annibynnol, bydd disgyblion yn cael mynediad at ddarpariaeth o ansawdd uchel a byddant yn elwa o allu athrawon i rannu llwyth gwaith gyda chydweithwyr o'r ddwy ysgol, gan ddysgu ac adeiladu i gryfhau'r bartneriaeth ddysgu gydweithredol barhaus a ddangosir yn y sector Cyfrwng Cymraeg. 

Yr wythnos hon, croesawodd Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Edern adroddiad arolygu gan Estyn yn dilyn ymweliad diweddar, ac roedd yr uchafbwyntiau allweddol fel a ganlyn:

• Mae Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Edern yn gymuned ddysgu groesawgar, gefnogol a chysylltiedig sy'n ymfalchïo mewn hyrwyddo lles a hapusrwydd pob disgybl. 
• Mae staff yn adnabod disgyblion yn dda ac yn hynod ymroddedig, gan weithio'n ddiwyd i ddiwallu anghenion disgyblion. 
• Mae disgyblion yn falch o'r cymorth maen nhw'n ei dderbyn ac yn gwerthfawrogi bod oedolion yn yr ysgol yn gofalu amdanynt.
• Mae'r ysgol yn meithrin ymdeimlad cryf o berthyn ac yn cynnig amgylchedd teuluol agos i'w disgyblion
• Mae'r ysgol yn cefnogi lles disgyblion yn llwyddiannus drwy ddarpariaeth ddeallus a gofalgar staff yn 'Y Porth', 'Yr Hafan' a 'Cwtsh', rhaglenni pwrpasol sydd wedi'u teilwra'n fedrus i anghenion penodol disgyblion.  
• Mae darpariaeth chwaraeon allgyrsiol yr ysgol yn gyfoethog ac yn darparu cyfleoedd gwerthfawr a nifer dda o ddisgyblion yn manteisio.
• Mae timau chwaraeon yr ysgol wedi profi llwyddiant cenedlaethol mewn sawl maes.
• Mae cyfleoedd diddorol i ddatblygu sgiliau creadigol ac arweinyddiaeth, a chyfleoedd ysbrydoledig i gymryd rhan mewn cystadlaethau cenedlaethol.
• Mae cydweithio amserol â theuluoedd ac asiantaethau eraill yn atgyfnerthu'r gefnogaeth ac yn annog disgyblion i ailgysylltu â'u dysgu yn llwyddiannus.
• Nodwedd lwyddiannus o waith yr ysgol yw'r ddarpariaeth ar gyfer cefnogi disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY). 
• Mae arweinwyr wedi sefydlu trefniadau cadarn ar gyfer monitro ac olrhain lles a chynnydd disgyblion ac, o ganlyniad, maent yn dod i adnabod disgyblion sydd angen cymorth pellach yn gynnar ac yn darparu rhaglenni cymorth pwrpasol sy'n diwallu eu hanghenion yn dda.
• Mae cydweithio pwrpasol ag ysgolion cynradd partner yn sicrhau bod prosesau pontio cadarn yn cefnogi disgyblion wrth iddynt bontio i'r ysgol, ac mae hyn yn eu helpu i ymgartrefu ac ymgartrefu'n dda.
• Yn y chweched dosbarth, mae agweddau disgyblion at ddysgu yn gadarnhaol iawn.  Maent yn aeddfed ac yn trafod syniadau cymhleth gyda'i gilydd yn fuddiol, wrth hefyd weithio'n annibynnol yn llwyddiannus.

Mae'r ysgol eisoes yn mynd i'r afael â chanfyddiadau ac argymhellion yr adroddiad. Mae'r rhain yn cynnwys gwella datblygiad sgiliau llythrennedd yr ysgol ar draws y cwricwlwm a sicrhau ein bod yn parhau i roi ystod eang o gyfleoedd i ddisgyblion ymarfer eu sgiliau Cymraeg yn yr ystafell ddosbarth ac ar draws ystod eang o weithgareddau allgyrsiol yr ysgol. Mae'r ysgol hefyd yn rhoi ystod o strategaethau ar waith i wella addysgu a dysgu ymhellach ac mae'n gweithio gyda rhanddeiliaid i wella presenoldeb. 

Fel rhan o'r gwaith o fynd i'r afael â'r argymhellion, bydd yr ysgol yn parhau i ddatblygu gallu arwain ar gyfer cynllunio a hunanwerthuso, a bydd llywodraethwyr yr ysgol yn monitro pob datblygiad yn eu rôl fel cyfaill beirniadol.

Ychwanegodd Mr Evans: "Rydym yn sylweddoli bod angen i Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Edern fynd i'r afael â materion sy'n ymwneud â'r argymhellion ynghylch arweinyddiaeth, llywodraethu, addysgu a dysgu a datblygu sgiliau. Mae'r ysgol yn edrych ymlaen at weithio mewn partneriaeth ar y materion hyn gyda chydweithwyr o Estyn, partneriaid gwella lleol a'r Awdurdod Lleol."

Dywedodd Mr Hywel Jones, Cadeirydd y Corff Llywodraethu: "Rwy'n croesawu'r adroddiad ac edrychaf ymlaen at weithio'n agos gyda thîm arweinyddiaeth yr ysgol a'r Awdurdod Lleol i fynd i'r afael â'r materion a amlinellwyd a chryfhau'r meysydd hynny sy'n peri pryder ymhellach. 

"Rydym yn falch iawn o ymgymryd â'r gwaith hwn dan arweiniad ein Pennaeth Gweithredol newydd, Mr Matthew Evans, sy'n dod â phrofiad arweinyddiaeth sylweddol i'r rôl newydd hon. Rydym yn falch bod y cyfleoedd a gynigir mewn dull cydweithredol o'r fath yn golygu y bydd ein staff yn gallu gweithio mewn partneriaeth dros y blynyddoedd nesaf, gan sicrhau darpariaeth gryfach i ddisgyblion."    

Dywedodd y Cynghorydd Sarah Merry, Dirprwy Arweinydd Cyngor Caerdydd a'r Aelod Cabinet dros Addysg: "Trwy feithrin model cydweithredol rhwng Ysgol Gyfun Gymraeg Glantaf ac Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Edern, wrth gadw eu hunaniaethau unigryw, bydd yn grymuso staff, yn meithrin arweinyddiaeth, ac yn cyfoethogi profiadau myfyrwyr, gan sicrhau bod rhagoriaeth mewn addysg yn cael ei chyflawni a'i chynnal ar draws y ddwy ysgol. Er y bydd y ddwy ysgol yn cychwyn ar gyfnod cyffrous, mae hefyd yn dda gweld y model cymorth o ysgol i ysgol, argymhelliad yn dilyn adolygiad Llywodraeth Cymru o welliant ysgolion, yn gweithio yn ymarferol yng Nghaerdydd."

Mae ymchwil ac ymarfer wedi dangos manteision cydweithredu a threfniadau eraill lle mae ysgolion yn cael eu dwyn ynghyd i ddarparu addysg. Mae hyn wedi cynnwys adolygiad thematig ESTYN (2019) a ystyriodd yr ymchwil yn feirniadol a nodwyd y manteision allweddol canlynol fel rhan o'u casgliad:

• Strwythurau arweinyddiaeth strategol, llywodraethu a rheoli cryf i ganolbwyntio ar ddysgu, addysgu a chodi safonau 
• Dysgu ehangach a phrofiadau cymdeithasol i ddysgwyr
• Cyfleoedd recriwtio deniadol a chadw staff
• Cyfleoedd newydd i staff gydweithio, cynyddu cymhelliant, lleihau llwyth gwaith drwy gynllunio a gweithgareddau ar y cyd
• Rhannu adnoddau
• Cyfrifoldebau ac atebolrwydd ar y cyd i blant ar draws cymunedau
• Gwasanaethau estynedig ar draws ysgolion ac amrywiaeth o weithgareddau, gofal plant, cymorth i rieni a mynediad cymunedol gan gefnogi cydlyniant cymunedol a helpu i gynnal darpariaeth addysg.